Για πολλά ευρωπαϊκά ζευγάρια, η Ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου επισκιάζεται από χρηματοοικονομικές ανησυχίες

Στον απόηχο της πανδημίας Covid-19, σχεδόν οι μισοί από τους 24.000 ερωτηθέντες της έρευνας του European Consumer Payment Report (ECPR) 2020 της Intrum δήλωσαν ότι ανησυχούν περισσότερο από ποτέ για την οικονομική τους ευημερία, ενώ το 35% ανέφερε απώλεια εισοδήματος λόγω της συνεχιζόμενης οικονομικής επίπτωσης.

Για την Ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου, η έρευνά μας δείχνει επίσης ότι τα αυξανόμενα επίπεδα άγχους των καταναλωτών σε προσωπικά χρηματοοικονομικά θέματα επηρεάζουν και τις προσωπικές σχέσεις πολλών ανθρώπων.

Βασικά ευρήματα για την ευρωπαϊκή αγορά

Συνολικά, το 22% των Ευρωπαίων καταναλωτών δηλώνουν ότι δυσκολεύονται να μιλήσουν ανοιχτά για τα οικονομικά με τον σύντροφό τους, ενώ για το 17% των ερωτηθέντων οι συζητήσεις για χρήματα είναι η κύρια πηγή έντασης και επιχειρημάτων στη σχέση τους.

Σχεδόν ένας στους τρεις (29%) δηλώνει ότι θα ήταν καλύτερο για τη σχέση τους εάν αυτοί και ο σύντροφός τους ήταν καλύτεροι στη διαχείριση των λογαριασμών και των αποταμιεύσεών τους. Ένας στους πέντε δηλώνει ότι ο σύντροφός τους δεν έχει καλή κατανόηση των οικονομικών θεμάτων, παίρνοντας αποφάσεις που είναι κακές για το νοικοκυριό τους.

Το 22% των Ευρωπαίων καταναλωτών δηλώνει ότι δυσκολεύεται να μιλήσει ανοιχτά για τα οικονομικά με τον σύντροφό τους. Και ένας στους πέντε αναφέρει ότι ο σύντροφός τους δεν έχει καλή κατανόηση των οικονομικών θεμάτων, λαμβάνοντας αποφάσεις που είναι κακές για το νοικοκυριό τους.

Αλλά το πιο εντυπωσιακό και μη ρομαντικό εύρημα από όλα είναι ότι το 15% των ανθρώπων δηλώνει ότι η οικονομική τους κατάσταση είναι ένας παράγοντας για τον οποίο δεν τερματίζουν μία δυστυχισμένη σχέση.

Αν και το ζήτημα της ανισότητας στις αμοιβές μεταξύ των φύλων παραμένει ανθεκτικό στις μακροχρόνιες αλλαγές, η έκθεσή μας δεν βρίσκει σημαντικές διαφορές στις απαντήσεις ανά φύλο σε αυτά τα ερωτήματα.

Υπάρχει όμως ένα σαφές χάσμα ανά γενιά. Οι νεότεροι ερωτηθέντες (μεταξύ 18 και 44 ετών) είναι πολύ πιο πιθανό να συμφωνήσουν με τα θέματα που περιγράφονται σε κάθε κατηγορία. Οι μεγαλύτεροι σε ηλικία ερωτηθέντες, ειδικά οι συνταξιούχοι, βλέπουν τα θέματα ως λιγότερο σημαντικά, εν μέρει λόγω της τάσης να έχουν ήδη τακτοποιήσει της προσωπική τους οικονομική διαχείριση.

Διαφορές ανά χώρα

Το χάσμα Βορρά-Νότου που παρατηρήθηκε σε προηγούμενες αντίστοιχες εκθέσεις ECPR παραμένει. Παρότι οι επιπτώσεις της πανδημίας αυξάνουν το επίπεδο άγχους των καταναλωτών σε όλη την Ευρώπη, οι υποκείμενες αδυναμίες των οικονομιών της Νότιας Ευρώπης συνεπάγονται υψηλότερη κατάταξη στις περισσότερες κατηγορίες που αναφέρονται εδώ. Οι αντίστοιχοι καταναλωτές στη Βόρεια Ευρώπη τείνουν να βρίσκονται στο κάτω άκρο της κλίμακας.

Οι σχέσεις των ζευγαριών στη Ρουμανία φαίνεται να επηρεάζονται ιδιαίτερα από οικονομικά ζητήματα: το 68% των Ρουμάνων δυσκολεύονται να μιλήσουν για τα οικονομικά με τον σύντροφό τους. Η Εσθονία είναι η επόμενη στη λίστα, αλλά πολύ κάτω στο 27%.

Δυσκολεύομαι να μιλήσω ανοιχτά για τα οικονομικά με τον/τη σύντροφό μου (συμφωνώ, κατανομή ανά χώρα)

Το 42% των Ρουμάνων πιστεύουν ότι η καλύτερη οικονομική διαχείριση του νοικοκυριού θα βελτίωνε τη σχέση τους. Η Ελλάδα (41%), η Πολωνία (40%) και η Ισπανία και η Πορτογαλία (39%) ακολουθούν πολύ πίσω. Η Σουηδία, η Γερμανία, οι Κάτω Χώρες και η Λιθουανία (21%) και η Δανία (18%) βρίσκονται στο άλλο άκρο της κλίμακας.

Θα ήταν καλύτερο για τη σχέση μου εάν ο σύντροφός μου και εγώ είμαστε καλύτεροι στη διαχείριση των λογαριασμών και των αποταμιεύσεών μας (συμφωνώ, κατανομή ανά χώρα)

Το 27% των Ρουμάνων, πολύ πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο του 20%, πιστεύει ότι ο/η σύντροφός τους δεν κατανοεί τα οικονομικά ζητήματα. Στην Πολωνία και τη Σλοβακία, τα ποσοστά είναι 26% και 25%, αντίστοιχα. Οι Γερμανοί, Ολλανδοί, Νορβηγοί και Δανοί καταναλωτές είναι πολύ λιγότερο επικριτικοί με ποσοστά στο 18% και 17%.

Ο/Η σύντροφός μου δεν έχει καλή κατανόηση των οικονομικών θεμάτων και λαμβάνει αποφάσεις που είναι κακές για το νοικοκυριό μας (συμφωνώ, κατανομή ανά χώρα)

Στην Ελλάδα

Σύμφωνα με την έρευνα, το 23% των γυναικών και 24% των ανδρών, που συμμετείχαν στην έρευνα για το European Consumer Payment Report 2002, δήλωσαν ότι δυσκολεύονται να μιλήσουν ανοιχτά για τα οικονομικά με τον σύντροφό τους, ενώ 20% των γυναικών και 28% των ανδρών συμφώνησαν ότι ο/η σύντροφος δεν έχει καλή αντίληψη των οικονομικών θεμάτων και λαμβάνει κακές οικονομικές αποφάσεις. Στην ερώτηση αν «θα ήταν καλύτερο για τη σχέση αν ο/η σύντροφός μου και εγώ είχαμε καλύτερη διαχείριση των λογαριασμών και των αποταμιεύσεών μας» θετικά απάντησαν 4 στους 10 συνολικά (42% στις γυναίκες και 40% στους άνδρες), γεγονός που αποδεικνύει ότι τα χρήματα και η οικονομική διαχείριση παίζουν σημαντικό ρόλο στην ευημερία και τις προσωπικές σχέσεις των ανθρώπων.

Η σημασία της χρηματοοικονομικής εκπαίδευσης

Ένα κοινό θέμα στα Consumer Payment Reports της Intrum είναι η σημασία της χρηματοοικονομικής εκπαίδευσης. Η καλύτερη εκπαίδευση για τη διαχείριση των προσωπικών οικονομικών φέρνει πιο εμπεριστατωμένες και επωφελείς οικονομικές αποφάσεις. Παρέχει επίσης στους καταναλωτές ένα επίπεδο ελέγχου και οργάνωσης των προσωπικών τους οικονομικών που θα τους βοηθήσουν ατομικά αλλά και συλλογικά, τόσο αναφορικά με τα κοινά οικονομικά των νοικοκυριών όσο και τη δυναμική της σχέσης τους.

Η οικονομική εξάρτηση είναι ένα πραγματικό ζήτημα σε πολλές σχέσεις.

Η καλύτερη χρηματοοικονομική εκπαίδευση βοηθά επίσης στην αντιμετώπιση θεμάτων οικονομικής εξάρτησης, όπου ο ένας στο ζευγάρι μπορεί να επηρεαστεί από τις αδυναμίες του άλλου στη λήψη αποφάσεων. Όπως λέει ο ψυχολόγος και συγγραφέας Björn Hedensjö στη Στοκχόλμη «Η οικονομική εξάρτηση είναι ένα πραγματικό ζήτημα σε πολλές σχέσεις».

Επιπλέον, η βελτιωμένη χρηματοοικονομική γνώση βοηθά να διασφαλιστεί ότι τα ζευγάρια μπορούν να κάνουν ένα αποτελεσματικό οικονομικό σχέδιο στο οποίο και οι δύο δεσμεύονται. Σε μια εποχή που η πανδημία μειώνει το εισόδημα, απειλεί τις θέσεις εργασίας και σηματοδοτεί την οικονομική αβεβαιότητα, η ανάγκη για τους καταναλωτές να γνωρίζουν πως να διαχειριστούν τα οικονομικά τους είναι πιο έντονη από ποτέ.

Δεδομένης της συσχέτισης μεταξύ οικονομικών προβλημάτων και δυσκολιών στη σχέση, όπως εμφανίζεται στα ευρήματα του ECPR, η βελτίωση της χρηματοοικονομικής εκπαίδευσης θα μπορούσε για πολλά ευρωπαϊκά ζευγάρια να είναι το ιδανικό δώρο του Αγίου Βαλεντίνου που θα φέρει πίσω τον ρομαντισμό.

Σχετικά με το Report:

Το European Consumer Payment Report βασίζεται σε έρευνα σε 24.198 καταναλωτές σε 24 Ευρωπαϊκές χώρες. Η έρευνα πεδίου πραγματοποιήθηκε μεταξύ 28 Αυγούστου και 5 Οκτωβρίου 2020.