Πώς να προστατεύσουμε τα παιδιά μας από χρέη στην ενήλικη ζωή τους;
Όπως διαπιστώνει η Ευρωπαϊκή Έκθεση Πληρωμών Καταναλωτών της Intrum για το 2023, ένας στους τρεις Ευρωπαίους αισθάνεται ότι δεν έλαβε επαρκείς γνώσεις οικονομικής διαχείρισηςώστε να είναι σε θέση να διαχειρίζεται άνετα τα χρήματά του. Σήμερα, τα δύο τρίτα των γονέων επιθυμούν να αφιερώσουν χρόνο ώστε να διασφαλίσουν ότι τα παιδιά τους κατανοούν οικονομικούς όρους και οικονομικές αρχές. Τι πρέπει, λοιπόν, να κάνουμε για να βοηθήσουμε τα παιδιά μας ώστε να διαχειρίζονται τα οικονομικά τους όταν θα είναι ενήλικοι;
Τα παιδιά μαθαίνουν κυρίως παρατηρώντας τη συμπεριφορά των ενηλίκων δηλαδήτων γονέων τους. Εάν εμείς είμαστε υπεύθυνοι καταναλωτές, είναι πιθανό ότι τα παιδιά μας θα μάθουν να ενεργούν με τον ίδιο τρόπο μεγαλώνοντας.
Εάν μιλάμε ανοιχτά για τα οικονομικά μας σε καθημερινή βάση, συζητάμε τι σκοπεύουμε να αγοράσουμε και γιατί, και είμαστε ειλικρινής για το κόστος διαβίωσης, τα παιδιά μας θα καταλάβουν ότι αυτά είναι σημαντικά θέματα που πρέπει να συζητούνται στην οικογένεια και ότι τα οικονομικά ζητήματα δεν είναι ταμπού.
Όταν αντιμετωπίζουμε το θέμα των χρημάτων με μυστικοπάθεια, είναι πιο πιθανό να προκύψουν οικονομικά προβλήματα. Το ζητούμενο είναι να λέμε στα παιδιά πόσο είναι το εισόδημά μας, να τα μαθαίνουμε να ανησυχούν για τα έξοδα ή να συμμετέχουν στη λήψη οικονομικών αποφάσεων του νοικοκυριού. Πρέπει να εξηγήσουμε ότι τα χρήματα δεν είναι απεριόριστα και ότι τα αποκτούμε με δουλειά και κόπο. Αυτό θα τα βοηθήσει να σκέφτονται πριν ξοδέψουν.
Τα παιδιά θα πρέπει να βλέπουν ότι τηρούμε έναν οικογενειακό προϋπολογισμό και να μάθουν ότι δεν πρέπει να ξοδεύουμε περισσότερα χρήματα από όσα κερδίζουμε. Δεν θέλουμε όμως να φοβούνται το χρέος. Θα πρέπει να γνωρίζουν ότι ένα δάνειο ή μια πιστωτική κάρτα αποτελεί επιλογή για μια προγραμματισμένη μεγαλύτερη αγορά, αλλά ο δανεισμός χρημάτων θα πρέπει να γίνεται υπεύθυνα και με επίγνωση των συνεπειών της καθυστέρησης στην εξόφληση.
Οι ειλικρινείς συζητήσεις για τις συνέπειες απερίσκεπτων οικονομικών αποφάσεων και του χρέους είναι εξίσου σημαντικές με τις «θετικές» συμβουλές για τη διαχείριση του προϋπολογισμού σας. Το ζητούμενο δεν είναι να φοβίσουμε τα παιδιά μας, αλλά να τους δίνουμε τις κατάλληλες πληροφορίες ανάλογα με την ηλικία τους. Για παράδειγμα - ένα επτάχρονο δεν θα καταλάβει τα πολύπλοκα ζητήματα των επιτοκίων σε μια τραπεζική κατάθεση, αλλά θα καταλάβει εύκολα την έννοια της αποταμίευσης. Καθώς το παιδί μας μεγαλώνει, μπορούμε να το εισάγουμε σε πιο περίπλοκες έννοιες.
Χαρτζιλίκι - ναι ή όχι;
Οι γονείς πολύ συχνά αναρωτιούνται αν είναι καλή ιδέα να δίνουν στα παιδιά τους χαρτζιλίκι ή όχι, για να διδάξουν τη σημασία των χρημάτων και πώς να τα ξοδεύουν υπεύθυνα. Υπάρχουν πολλοί υποστηρικτές και των δύο προσεγγίσεων. Εκείνοι που είναι πρόθυμοι να δίνουν χαρτζιλίκι χωρίζονται στους γονείς που πιστεύουν ότι το παιδί πρέπει να το «κερδίσει» κάνοντας απλές δουλειές στο σπίτι και σε εκείνους που πιστεύουν ότι το χαρτζιλίκι πρέπει να δίνεται χωρίς όρους.
Το αν θα δώσετε χαρτζιλίκι και πόσο μεγάλο θα είναι αποτελεί προσωπική απόφαση. Αν όμως ένα παιδί δεν έχει χρήματα στη διάθεσή του, ακόμη και μικρά ποσά, δεν θα μάθει να τα διαχειρίζεται σωστά σε νεαρή ηλικία. Επίσης, δεν θα μάθει πώς να αποταμιεύει, κάτι που αποτελεί σημαντικό προσόν στην ενήλικη ζωή. Τα χρήματα της αποταμίευσης είναι μια σανίδα σωτηρίας όταν αντιμετωπίζουμε απρόσμενα έξοδα, χάνουμε μέρος του εισοδήματός μας ή μένουμε προσωρινά άνεργοι.
Κουμπαράς: μια καλή συνήθεια αποταμίευσης
Η αποταμίευση είναι μια καλή οικονομική συνήθεια που μπορούν να αποκτήσουν τα παιδιά από μικρή ηλικία με έναν κουμπαρά.
Οι πρόσφατες χρηματοπιστωτικές κρίσεις έδειξαν ότι είναι ευκολότερο για όσους αποταμιεύουν τακτικά και δημιουργούν ένα οικονομικό «μαξιλάρι» να αντιμετωπίζουν τις οικονομικές αντιξοότητες. Σύμφωνα με έρευνες της Intrum, η αντιμετώπιση απρόσμενων δαπανών είναι ο κύριος λόγος για τον οποίο αποταμιεύουν οι Ευρωπαίοι καταναλωτές.
Όσοι δεν αποταμιεύουν πιθανόν να αισθάνονται ότι πρέπει να κάνουν θυσίες για να βάλουν χρήματα στην άκρη. Στην πραγματικότητα, τα πράγματα δεν χρειάζεται να είναι έτσι. Το σημαντικότερο είναι η τακτικότητα - βάζοντας ακόμη και μικροποσά στην άκρη κάθε μήνα θα αποκτήσετε σταδιακά μεγαλύτερο απόθεμα. Αυτή είναι η σημαντική γνώση που μπορούμε να μεταδώσουμε στα παιδιά μας. Ένα παιδί μπορεί να μάθει ότι πρέπει να αποταμιεύσει για αποκτήσει κάτι που θέλει, όπως ένα παιχνίδι. Έτσι, θα καταλάβει ότι η υπομονή και η συνέπεια ανταμείβονται.